Korczyński Michał Tomasz Wincenty h. Sas, krypt. X.M.K.B.P. (1784–1839), biskup przemyski. Ur. 13 XII w Tarnowcu w ówczesnym cyrkule tarnowskim, był synem Jakuba i Franciszki z Kopcińskich. Nauki początkowe pobierał w Tarnowie i Sanoku, potem chodził do gimnazjum w Przemyślu, które ukończył w r. 180l. Wcześnie osierocony, niezamożny i chorowity chłopiec podczas studiów filozoficznych na Uniw. Lwow. postanowił zostać księdzem. Bp przemyski Antoni Gołaszewski wysłał K-ego na studia teologiczne do Wiednia; K. ukończył je, uzyskując stopień doktora teologii w sierpniu 1808 r. Nieco wcześniej 15 I 1808 r. K. otrzymał święcenia kapłańskie. Powróciwszy z Wiednia, w l. 1810–2 był katechetą oraz nauczycielem jęz. greckiego w gimnazjum przemyskim. Wiosną 1812 r. K. objął probostwo w Zgórsku koło Mielca, gdzie kolatorem był Józef Maksymilian Ossoliński. Do Ossolińskiego zbliżył się K. jeszcze podczas swoich studiów w Wiedniu; znajomość ta wywarła duży wpływ na literackie i naukowe zainteresowania K-ego. Oprócz wypełniania normalnych obowiązków plebańskich K. opiekował się księgozbiorem J. M. Ossolińskiego w Zgórsku. Podczas pobytu w Zgórsku K. ułożył Katechizm dla dzieci wiejskich (1. wyd. 1823, 2. wyd. 1829, 3. wyd. 1841) i przełożył dziełko Jana Sailera pt. „Ksiądz pleban” (wyd. 1821). Dedykując swój przekład Ossolińskiemu, podkreślił, że «Co mam i umiem, jest w największej części dziełem JW WM Pana Dobrodzieja». W obszernym dodatku własnym do przekładu K. umieścił takie rozdziały: Dzieła najlepsze kaznodziejskie ojczyste, O katechizmach katolickich polskich i niemieckich, omówił zabytkowe kancjonały (Walentego z Brzozowa, Artomiusza itd.) i przekłady Biblii. Znać w tym uzupełnieniu szkołę Ossolińskiego. Prawdopodobnie także w Zgórsku, pod wpływem rozprawy Ossolińskiego o Stanisławie Warszewickim, tłumaczu „Historii etiopskich” Heliodora na łacinę, K. podjął się przełożyć „Historie etiopskie” na język polski. Przekład pozostał w rękopisie.

W r. 1818 K. powrócił do Przemyśla i został mianowany scholastykiem. W dwa lata później był już dziekanem kapituły przemyskiej. Przetłumaczył wówczas Bossueta „Wykład nauki katolickiego kościoła” (1827) i ułożył Początki grammatyki języka polskiego (kolejne wydania: 1823, 1826, 1844, 1846, 1854). Od r. 1833 wydawał czasopismo „Przyjaciel Chrześcijańskiej Prawdy”, które zapełniał głównie własnymi pracami. Miał też napisać nie opublikowaną Historię katechizmów w Polsce. Po śmierci bpa przemyskiego Jana Antoniego Potoczky’ego w r. 1832 władze austriackie zapragnęły, aby jego następcą został K. Z powodu oporu kurii rzymskiej, która nie bez racji obawiała się, że K. będzie gorliwiej spełniać polecenia Wiednia niż Rzymu, konsekracja na biskupa odbyła się dopiero 17 VIII 1834 r., nb. w Wiedniu. K. zmarł po czteromiesięcznej chorobie 8 X 1839 r., pochowany został w Przemyślu. Z krótkotrwałej działalności K-ego jako biskupa na uwagę zasługuje założenie szkoły organistów w Przemyślu.

Portret w pałacu biskupim w Przemyślu; – Estreicher; Enc. Org.; W. Enc. Ilustr.; Enc. Kośc.; Podr. Enc. Kośc.; Sarna W., Biskupi przemyscy, Przemyśl 1910 s. 527–32; Zachariasiewicz F., Vitae episcoporum, Viennae 1844 s. 190–5; Boniecki; Uruski; – Pawłowski F., Premislia sacra, Kr. 1869 s. 654–60; – Listy Józefa Maksymiliana Ossolińskiego do Ambrożego Grabowskiego, Wr. 1950; – „Gaz. Lwow.” 1840 nr 11 (dod. nadzwycz.); „Przyjaciel Chrześcijańskiej Prawdy” 1839 z. 4 s. 109–14; – Arch. Diec. w Przemyślu: Kwolek J., Notaty i materiały do życia K-ego, (rkp. bez sygn.), Pawłowski F., Liber memorandorum i Syllabus alphabeticus; B. Uniw. w Ł.: Leszczyński R., Historie etiopskie Heliodora w Polsce, (rkp.).

Rafał Leszczyński